Denne side kan kun vises korrekt, hvis du er online, og siden læses ned fra sin moderside
Kallimakhosgræsk digter og filolog; født i Kyrene (Nordafrika) ca. 315/310 fvt.; død i Alexandria i Ægypten kort efter 245 fvt. Kallimakhos' digte er 'modernistiske' i deres tiltag; han prøver at forny digtningen ved at undgå det alt for pompøse og fokusere på den præcise sproglige detalje, i det hele taget på finesserne. Hans værker undgår da også på overfladen de lange kompositions-linjer; digtene er for det meste ganske korte og både kan og skal læses uafhængigt af hinanden. Alligevel samler de sig ofte til en form for helhed, navnlig i hovedværket Aitia, 'Årsager', der er en samling af digte, der forklarer de mærkeligste detaljer i græsk kultur og litteratur. Kallimakhos' digte er i vid udstrækning gået tabt; bevaret til nutiden er kun seks 'hymner' til guderne Zeus, Apollon, Demeter, Athene, Artemis og Delos, og desuden en mængde 'epigrammer', korte digte med en skarp pointe, der netop passer fint til Kallimakhos' kunstneriske ambition. I nyere tid har man dog ved udgravninger fundet en stor mængde rester på papyrus; trods vanskeligheder ved at læse disse og de store huller, der kan være i teksten, er det nu muligt at få et ganske præcist indtryk af, hvad Kallimakhos var for en slags forfatter. Kallimakhos er en meget 'lærd' digter; han har læst meget og nyder at vise sin læsning frem - især ved at give små 'hints', allusioner, til andre værker, både egne og andres. Når litterære værker forbindes på denne måde, taler man om 'intertekstualitet'; fænomenet findes nok før i græsk litteratur, men med Kallimakhos bliver det et bevidst virkemiddel. Han forventer altså, at læserne kan identificere disse henvisninger; han regner med, at der er en vis mængde litteratur, alle har læst. Kallimakhos er muligvis den første, der har et begreb om det, vi i vore dage kalder en 'litteratur' - et antal litterære værker, der tilsammen udgør en helhed, litteraturén. Også i en anden funktion udnyttede Kallimakhos denne erkendelse: han var bibliotekar ved kong Ptolemaios' nye, store bibliotek i Museet i Alexandria. Det var Kallimakhos, der skrev det første katalog over dette bibliotek; formentlig det første katalog over noget bibliotek overhovedet. Dette katalog hed Pinakes. Kallimakhos var stolt af at tjene kong Ptolemaios; og da denne tog sin dronning Berenike fra hjembyen Kyrene, havde glæden ingen ende (se f. eks. epigram nr. 51). Noget kunne tyde på, at Museet i Alexandria ikke alene var en af de første humanistiske forskningsinstitutioner i verden, men også straks kendte til videnskabsmændenes stridigheder. I hvert fald giver Kallimakhos selv udtryk for, at han er blevet meget bagtalt, og han synes at have stået på usædvanlig dårlig fod med en anden digter ved hoffet, Apollonios Rhodios, der i modsætning til Kallimakhos skrev et langt, sammenhængende digt om helten Jason, der hentede det gyldne skind og bragte Medea med sig hjem til Grækenland. Kallimakhos' betydning for romersk litteratur kan næsten ikke overvurderes. |
Sidst revideret 26. 12. 2009