Denne side kan kun vises korrekt, hvis du er online, og siden læses ned fra sin moderside
Athene - Athens skytsgudindeGudinden Athene dyrkedes overalt i Grækenland, og hun var ofte skytsgudinde for den by, man boede i. Men det giver sig selv, at hendes vigtigste by var byen Athen, hvor det største tempel til hende i hele Grækenland, Parthenon, lå på byens høj, Akropolis. Navnet på templet siger noget vigtigt om hende - Athene var en ugift pige, parthenos, og som sådan var hun nærmest kønsløs; hun dyrkede ikke sex. Som byens beskytter, Polias, er hun også krigerisk - hun fremstilles normalt bevæbnet med hjelm og lanse, og ofte bærer hun også et brystpanser smykket med et særligt klædestykke, aigiden, der langs randen har slangehoveder som en slags frynser, og på midten bærer hovedet af en gorgon. Men Athene er ikke kun en krigerisk gudinde. Måske er kernen af hendes væsen evnen til at klare sig selv i det hele taget. Med tilnavnet Ergane er hun også gudinde for håndværk, og ikke kun vævning og syning og andre kvindesysler. Hun er også pottemagernes skytsgudinde, og dyrkes også af andre håndværkere, man ellers skulle tro ville dyrke Hephaistos. Athene har ikke direkte noget med landbrug at gøre - men er alligevel opfinder af en af de vigtigste afgrøder i Grækenland, især i Athen: oliventræet. Som opfinder af dette træ - og som håndværksgud - er hun en udpræget civilisatorisk kraft. En ting, der kendetegner Athene, er, at hun er en gud, der kommer meget tæt på dem, hun holder af, og det er især de store helte - de mennesker, der netop kan klare sig selv, ikke har brug for andre. I Homers Odyssé er hun meget tæt på Odysseus og hjælper ham i et utal af situationer (f. eks. med at møde Nausikaa), og f. eks. på metoperne fra Zeustemplet i Olympia ser man hende hele tiden hjælpe Herakles med hans 12 arbejder. Hun hjælper også Akhilleus - f. eks. i tvekampen mod Hektor i Homers Iliade, 22. sang. Denne begivenhed kan også ses på en vase i London. Hendes vigtigste funktion for heltene er at være rådgiver; et af hendes vigtigste karakteristika er nemlig hendes intelligens. Hun er visdommens gudinde - selvom man ikke skal misforstå hendes visdom: den er af den snu art, og Athene har ingen betænkeligheder ved at være umoralsk, lyve og narre. Athene optræder som regel klar til kamp; en særlig komponent af hendes udstyr er ægiden, et klædestykke, hun har fået af sin far, Zeus, og som er omkranset af slangehoveder og ofte i midten har hovedet af uhyret Gorgo, der forvandler folk til sten, bare de ser hende. Er hun ikke i 'uniform', er hendes klædning almindelig kvindedragt. Hun har forskellige tilnavne, f. eks. Ergane (se ovenfor), eller Pallas - et tilnavn der er hyppigt hos Homer. Hendes dyr er uglen; mønter fra Athen med ugler blev ligefrem et symbol på Athen. Der fortælles mange myter, hvor Athene har en finger med i spillet - men ikke mange, hvor hun egentlig spiller hovedrollen. En af dem, hvor hun gør, er fortællingen om hendes fødsel. Hendes far er Zeus. Før Zeus blev gift med Hera, var han sammen med Metis, en gudinde for visdom (faktisk en 'personifikation': Metis betyder 'visdom') og gjorde hende gravid. Men da Zeus fik nys om en spådom, der sagde, at Metis skulle føde et barn, der var mægtigere end ham selv, slugte han hende. Det hjalp ikke rigtig: Metis fødte sit barn inde i Zeus. Barnet var Athene, og hun ville ud: hun søgte op til Zeus' pande og begyndte at banke. Zeus fik hovedpine, og den eneste løsning viste sig at være at lade smedeguden Hephaistos komme og slå hul på panden med sin hammer. Således sprang Athene fuldt færdig ud af sin fars pande. Den ældste kilde til historien er Hesiod i digtet Theogonien, vv. 886 - 900. Men det blev også populært billedsstof, som på en vase i Berlin. SIDEN ER I ARBEJDE |
Sidst revideret 21. 9. 2010